Halk Edebiyatı Dergisi İnternet Sitesi
Kitabın İçindekiler:
İçindekiler
Yazmak Üzerine…………………………………………………………………………….……11
Yazmak ve Yanmak………………………………………………………………………….…14
Dergi, Kitap ve Yazmak ……………………………………………………………………..15
Yazamadığımız Zamanlar Ne Yapmalıyız?…………………………………………………17
Nereden Başlayacağız?…………………………………………………………………………….19
Yazarlık Atölyesi Dair Tüm Konular …………………………………………………..…..27
Niçin Yazıyoruz ve Atölyelere Neden Gidiyoruz?……………………………………….28
Yazarlık Atölyesi’nin ve Yazarın Tanımı……………………………………………………31
Sanatçı Kibri ve Yaratıcılık …………………………………………………………………33
Yetenek veya Yaratıcılık Öğrenilir mi?………………………………………………………34
Edebiyat Dergileri, Usta-Çırak İlişkisi ve Yazarlık Atölyesi ……………………….38
Yazarın, Yazarlık Dersi Vermesi…………………………………………………………39
İlk Kitap…………………………………………………………………………………..40
Kurgusal Zekâ………………………………………………………………………….…..41
Yazarlık Atölyesi” Yazar Adayına Ne Fayda Sağlar?…………………………………….42
Atölyeleri Eleştirenlere Cevap……………………………………………………………44
Yazarlık Atölyesi Çalışmaları Nasıl Yapılıyor?……………………………………………48
Başarılı Bir Cümle Nasıl Olmalıdır?………………………………………………………….51
Kompozisyonun Tanımı ve Onun Ana Gereçleri Nelerdir?…………………………..53
Yaratıcılık ve Buluş ……………………………………………………………………..58
Yaratıcılığa Engel Olabilecek Hususlar ………………………………………………..62
Edebiyatta Buluş/Yaratıcılık Süreci ……………………………………………………63
Yaratıcılığı Geliştirmek İçin Yapılacak Temrinler………………………………..……66
Yazarlık İçin Gerekli Üç Husus / Hayal gücü, istek, gözlem………………………. 75
Hayal Gücünü Güçlendirme……………………………………………………………………78
Aşk /İstemek …………………………………………………………………………………….81
Gözlem…………………………………………………………………………………………..83
Üslup Nedir? Üslup Çeşitleri ve Özellikleri…………………………………………….85
Yazma Eylemi Nasıl Gerçekleşir?……………………………………………………………..93
Zihinde Tasarlamak…………………………………………………………………………..95
Planlı Yazmak ve Kurgusal Yapı …………………………………………………..…….96
Tema, olay, olay örgüsü…………………………………………………………………….… 96
Hikâye ya da Romanın İlerleyişi……………………………………………………………97
Kurgusal Eserlerde Çatışma ……………………………………………………………….98
Konu Bulmak……………………………………………………………………………….…..100
Edebiyat Eserlerinde Mekân…………………………………………………………………..101
Edebi Eserlerde Zaman……………………………………………………………………….104
Nasıl Yazıyoruz ve Hangi Zamanlarda Yazıyoruz?………………………………………108
Hikâye ve Yazmak Üzerine ………………………………………………………………110
Kurgu Nedir?………………………………………………………………………………………..116
Başarılı Bir Kurgu İçin Önemli Dört Husus ………………………………………..…119
Anlatıcı ……………………………………………………………………………………122
Bakış Açısı………………………………………………………………………………………123
Postmodern Anlatımlar…………………………………………………………………..132
Anlatıcının Tavrı………………………………………………………………………….134
Güvenilmez Anlatıcı……………………………………………………………………..135
Karakter Oluşturmak………………………………………………………….………..137
Karakterin Çıkış Noktası ve Karakter Olay İlişkisi ………………………………..140
Çatışma……………………………………………………………………………………..….141
Başarılı Karakter İçin Püf Noktalar…………………………………………………….142
Karakterin Sunumu …………………………………………………………………….143
Karaktere İsim Koymak………………………………………………………………..144
Karakter Tipleri ……………………………………………………………………….145
Oğuz Atay’ın Korkuyu Beklerken Hikâye Kahramanlarının İncelenmesi ….146
Anlatım Teknikleri …………………………………………………………………….…154
Geriye Dönüş Tekniği…………………………………………………………………….155
Mektup Tekniği ……………………………………………………………………………159
İç Diyalog ve Monolog Tekniği……………………………………………………………161
Leitmotiv Tekniği…………………………………………………………………………164
Diyalog Tekniği …………………………………………………………………………..167
Gösterme ve Anlatma Tekniği ………………………………………………………….170
Montaj Tekniği ……………………………………………………………………….….173
Özetleme Tekniği……………………………………………………………………….174
Çözümleme ve Yorumlama Tekniği………………………………………………..…..176
Otobiyografik Anlatım Tekniği ………………………………………………………..178
Bilinç Akışı Tekniği…………………………………………………………………….181
Anlatım Biçimleri…………………………………………………………………………189
Edebi (Sanatsal) Türler………….…………………………………………………………195
Sohbet……………………………………………………………………………………..198
Makale ………………………….…………………………………………………..…..200
Deneme ………………………………………………………………………………….202
Fıkra/Köşe Yazısı ………………………………………………………………………..204
Kurgusal Eserler…………………………………………………………………….…..206
Masal……………………………………………………………………..……………207
Destan ve Efsane ……………………………………………………………………….209
Halk Hikâyeleri………………………………………………………………………….210
Modern Öykü/Hikâye ………………………………………………………………….212
Türk Edebiyatında Öykü………………………………………………………..………216
Olay ve Durum Hikayesi…………………………………………………………………221
Varoluşçu ve Mizah Öyküsü …………………………………………………………….222
Minimal (Küçürek) Öykü ……………………………………………………………..227
Roman Yazmak……………………………………………………………………….….228
Romanın Tanımı ve Tarihi………………………………………………………….…….229
Türk Edebiyatında Roman………………………………………………………………..230
Roman Taslağı Çıkarmak ve Temel Kavramlar………………………………………232
Roman Türleri………….……………………………………………………………….233
Tema ve Kurgu ……………………………………………………………………………235
0lay…………………………………………………………………………………………….236
Roman Karakteri Oluşturmak……………………………………………………….……237
Roman Taslak Örneği……………………………………………………………………..239
Hikâye ve Roman Arasındaki Farklar………………………………………………..…245
Fabl…………………………………………………………………………………………246
Anı…………………………………………………………………………………………..248
Gezi Yazısı …………………………………………………………………………………251
Biyografi ve Günlük………………………………………………………………………….252
Otobiyografi ve Röportaj ………………………………………………………………..…253
Mektup ………………………………………………………………………………….….254
Tiyatro Oyunu ve Senaryo Yazmak………………………………………………………..256
Polisiye Yazmak……………………………………………………………………..……265
İmla Kuralları………………………………………………………………………………267
Kurgusal Metinlerde Sık Karşılaştığımız Eksiklikler………………………………….274
Edebiyat Akımları…………………………………………………………………………….282
Hümanizm……………………………………………………………………………………283
Klasisizm (Kuralcılık)……………………………………………………………………..285
Realizm (Gerçekçilik)………………………………………………………………………..292
Natüralizm (Doğalcılık)…………………………………………………………………….294
Parnasizm (Şiirde Gerçekçilik)…………………………………………………………….296
Sembolizm (Simgecilik)…………………………………………………………………..298
Dadaizm……………………………………………………………………………….…..300
Sürrealizm (Gerçeküstücülük)………………………………………………………………301
Empresyonizm (İzlenimcilik)………………………………………………………………..303
Ekspresyonizm (Dışavurumculuk)………………………………………………….…….304
Fütürizm (Gelecekçilik)…………………………………………………………………….305
Postmodernizm……………………………………………………………………………307
Edebiyat, Bilim ve Estetik Yargılar……………………………………………………….310
Edebiyatın İşlevi……………………………………………………………………………….313
Edebiyat Hakikat İlişkisi…………………………………………………………………….314
Edebiyat Kuramları……………………………………………………………………….……317
Yansıtma Kuramı I ( Platoncu Görüş)……………………………………………………..319
Aristo’nun Yansıtma Anlayışı……………………………………………………………….323
Marksist Eleştiri (Yansıtma Kuramı III)………………………………………………….325
Toplumcu Gerçekçilik………………………………………………………………………..328
Ekspresyonizm (Anlatımcılık)………………………………………………………………330
Duygusal Etki Kuramı……………………………………………………………………….333
Estetik Yaşantı…………………………………………………………………………………..334
Alımlama Estetiği Kuramı…………………………………………………………………337
Rus Biçimciliği………………………………………………………………………….….340
Rus Biçimciliği…………………………………………………………………………….340
Hermenötik (Yorumbilim)………………………………………………………..……..344
Postmodernizm Edebiyat Kuramı…………………………………………………..….347
Metinlerarasılık Kuramı………………………………………………………..……350
Fenomenolojik Kuram……………………………………………………………………….357
Ontolojik Kuram…………………………………………………………………….……360
Psikanalitik Edebiyat Kuramı………………………………………………………….364
Varoluşçu Edebiyat Kuramı……………………………………………………………370
Soyutlama Kuramı………………………………………………………………………..374
Bilinçli Okuma……………………………………………………………………….…..380
Tüm Yönleri ile Eleştiri……………………………………………………………….…391
Metin İnceleme………………………………………………………………………………392
Eleştirmenin Tanımı ve Üslubu…………………………………………………….…….393
Eleştiri Gerekli midir?………………………………………………………………………….396
Eleştiri/Tenkit Nedir?……………………………………………………………………………397
Eleştiride Dikkat Edilmesi Gereken Konular……………………………………….400
Öznel ve Nesnel Eleştiri…………………………………………………….……….402
Eleştiri Kuramları ……………………………………………………………………..….406
Tarihsel Eleştiri………………………………………………………………….…..406
Sosyolojik Eleştiri……………………………………………………………..……408
Marksist Eleştiri……………………………………………………………………..410
Sanatçıya Dönük Eleştiri…………………………………………………………….413
Okura Dönük /İzlenimci Eleştiri………………………………………………………..415
Esere Dönük Eleştiri (Biçimci Kuramlar)………………………………………..….417
Yapısal Eleştiri……………………….…………………………………………………422
Eleştiri Örnekleri………………………………………………………………………..…428
Sanat Nedir?……………………………………………………………………………………….446
Sanatkâr İnsanların Ruh Hâlleri…………………………………………………..….450
Sanatçı Kimdir? Sanatçıya Kim Destek Çıkar?……………………………………….462
Sanat Yasaklardan ve Acılardan mı Beslenir?…………………………………………464
Ekol Dergiler ve Dergicilik………………………………………………………………467
İslam’ın Sanata Bakışı………………………………………………………………..…480
Din, Ahlak ve Edebiyat…………………………………………………………………..484
İslam ve Batı………………………………………………………………………………..488
İslam Estetiği…………………………………………………………………………………491
İslamiyet ve Sanat Çatışır mı?………………………………………………………………493
Şiir Nedir ve Nasıl Yazılır?…………………………………………………………………..497
Şiir Yazmanın Püf Noktaları…………………………………………………………….…502
Şiirde Duygular………………………………………………………………………….502
Şiirde Çağrışım………………………………………………………………………………..504
Şiirde İmge ……………………………………………………………………………………506
Şiirde Sezgi ve İlham ………………………………………………………………………508
Şiirde Alışılmamış Bağdaştırmalar………………………………………………………509
Şiirde Ustalaşmak ve Söyleyiş Güzelliğine Ulaşmak……………………………….510
Şiir Yazma Egzersizleri……………………………………………………………………..514
Şiirde Öne Çıkan Söz Sanatları……………………………………………………………..519
Şiir Dili ve Nesir……………………………………………………………………………..533
Şiirde Yapı/İç Yapı ve Dış Yapı /Tema ……………………………………………………535
Şiir Eleştirisi…………………………………………………………………………………537
Şiir Türleri…………………………………………………………………………………….543
Kitabın Ön sözü:
Ön Söz
Çok şükür bunun da üstesinden geldik. Allah kimseye boş vakit verip azdırmasın. Durgun su mikrop üretir. Dedikodu; suizan, depresyon, kıskançlık, sefalet, zillet hep boşluğun beslediği unsurlardır. İnsan düşmanını bilse dostuna canını feda eder. Ne mutlu bize ki hiç boş vaktimiz yok (çok şükür) çünkü yazmadığın sürece mürekkebin boşa akıyor. Zaman kelimelerini çalıyor. Varlığımız ancak ürettiğimiz kadarıyla var. Yazar, çalışarak dinlenir, sırtından bir eser daha indirdiyse o vakit beli doğrulur.
İşte, uzun yıllardır biriktirdiğim yazarlık notlarımı sonunda bir kitaba dönüştürebilmenin sevincini yaşıyorum. Umut ediyorum ki kitap önemli bir boşluğu dolduracaktır. Malum olduğu üzere yazarlığın sınırlarını çizmek çok zor. Eserler de sınırsıza sınır çizerek ancak meydana çıkabiliyor. Bu anlamda kitabımız Yazarlık Atölyeleri’nin el kitabı olacaktır. Sadece atölyeler değil, yazar adaylarının da yol arkadaşı hatta onlara kestirme yolları gösterecek bir rehber olmasını temenni ediyorum. Konuları belirlerken olabildiğince kendi atölyelerimde temel kavram olarak değindiğim/anlattığım hususları seçtim. Yani bunu kendi müfredat anlayışıma göre oluşturdum. Yaratıcılık bir tarafa işin teknik tarafı da yine çok önemli çünkü malzememiz var ama yemek yapmanın tekniğini bilmezsek o vakit malzeme de bir işe yaramaz. Selimiye’yi meydana getiren yaratıcılık ve tekniktir. Ben bu kitabı yazarken olabildiğince akademik dilden kaçarak yalın, anlaşılır bir üslup ile yazmayı yeğledim. Her hususta kısa, anlaşılır örnekler vermeye çalıştım. Samimiyet ve özgünlük adına birçok örneği yine kendi çalışmalarımdan koydum. Çünkü kendi yapamadığımı başkalarından beklemedim hiçbir zaman. Böylelikle verdiğim bilgilerin pratikliğini ispatlamaya çalıştım. Bazen deneme bazen makale bazen de sohbet bazen de hikâye tadında sanat dilinden taviz vermeden konuları anlatmayı yeğledim. Yani bir ders kitabı dilinden olabildiğince kaçındım. Yine bu anlamda bazen öznel bazen de nesnel bir dil kullandım. Hem yazmak hem de yazarlık üzerine düşünmeyi seviyorum. O yüzen bazı örnekleri oluştururken içerden, onları incelerken de dışardan baktım. Şunu da gördüm hem yaratıcı hem de akademik kafa bir arada çok güzel şeyler başarabiliyor. Birçok hususta görüşlerim beni bağlar, isteyen alır isteyen atar. Olabildiğince atölye tecrübelerimi aktarmaya çalıştım. Yani tecrübe edilmiş faydası gözlemlenmiş çalışmalarımı kitaba dahil ettim. O yüzden bu kitabı biraz da var edenler öğrencilerim, her birine müteşekkirim.
Velhasıl güzel bir çalışma olduğu kanısındayım. Bu kitaba yıllardır emek verdim. Elbet benimle birlikte bu kitap da gelişecektir ve zamanla daha büyüyecektir. Çünkü bazı şeyleri tam olarak ifade etmek için daha çok zamanı içmek gerekiyor. Sözümüz büyüdükçe gözlerimiz daha ötelerini de görecektir inşallah. Demem o ki bu yapıt henüz bitmiş bir eser değildir. Güncelleme süreci ömrümüz olduğu sürece devam edecektir. Gerçek sanatçının sözü hiçbir zaman yaşasa da yaşamasa da son söz olamaz. Sanatın sırlarına yaklaşabilmek için perdeyi biraz daha aralamak gerekiyor. Tabii ömrümüz olursa nasibimiz kadarını söyleriz.
Yazarlık Atölyeleri’nin ve yazar adaylarının yardımcı kitabı olacağına inanıyorum. Ben yıllar önce atölyelere başladığımda ciddi anlamda kaynak, rehber kitap sıkıntı çekmiştim. Bu anlamda bazı çalışmalar var fakat bazısı çok akademik kalıyor bazısı da çok klişe, bazısı da konuları anlatıp geçiyor, örnek yok, işte bütün bunları göz önünde bulundurarak bu kitabı meydana getirmeye çalıştım, umarım insanlara faydalı olurum. Yazar adaylarına, sanat severlere, Yazarlık Atölyesi çalışmalarına “Yazarlığın Kutsal Kitabı “hayırlı olsun !..
Çalışmalarımda bana destek olan Sevgili Eşim Zeynep Tombaş’ a ve Öykü Nur kızıma bu kitabı ithaf ediyorum .
Mürekkep Ülkesi’nde buluşma temennisiyle…
Şenol Tombaş
KITAP KAPAK (3)
